Proef het verleden in het Smaakmuseum

Deventer Zwartblad. ©Sarah Distel

Het in juni geopende Smaakmuseum maakt tentoonstellingen die geproefd kunnen worden. De collectie bestaat uit oude plantenrassen, oude kooktechnieken en oude bereidingswijzen. De museumtuin is het hart van het Smaakmuseum. Oude variëteiten vanaf 1850 tot heden groeien er naast elkaar. De ingrediënten laten ons proeven hoe het eten vroeger heeft gesmaakt. En dat kan dit jaar nog tot en met 2 oktober!

Voor de duidelijkheid: Het Smaakmuseum is geen gebouw, maar een tuin. Initiatiefnemer is Jasper Udink ten Cate. Een bevlogen man, die kunstgeschiedenis studeerde. Hij heeft een eigen bedrijf, Creative Chef, is kok en cateraar, runt een kookstudio en twee bedrijven: de Mesjokke Chocoladefabriek en de Koekfabriek, waar mensen met een handicap werken. De tuin, op het terrein van de BijenAkker in Odijk, richtte hij in samen met tuinder Henk van Berkel. Dit filmpje geeft een mooi beeld van de verscheidenheid aan bloemen, planten, groenten en fruit die er groeien.

Het Smaakmuseum.©Anna Schouten

De vaste tentoonstelling van smaken bestaat uit een collectie van oude plantenrassen: rassen die in de periode vanaf 1850 geteeld werden. Wortels met een andere smaak, slasoorten die we al jaren niet meer eten, groenten waarvan we niet wisten dat ze gegeten werden en fruitrassen waar een verhaal achter schuilgaat. Jasper: ,,Bijvoorbeeld Russische en Japanse tuinbonen, boekweit, slasoorten als Vleutense Vroege of de Glorie van Utrecht. Verder Utrechtse Ruit, een savooiekool, of Sint Jans ui.

In de buitenste ring staan de producten uit de rest van Nederland, zoals Eeuwig Moes (een koolsoort die eeuwig doorgroeit) of Deventer Zwartblad (een bietsoort). Ik noem het eetbaar erfgoed.’’ Het gaat de creatieve chef vooral om de smaak. ,,Proef maar eens iets simpels als een pompoen van vroeger. Die is echt anders dan die je nu in de winkel koopt.’’

Kweepeer. ©Sarah Distel

Een rondleiding door de tuin duurt ongeveer 30 minuten. Daarna kun je aanschuiven voor een lunch of diner met versgeplukte producten uit de tuin of van ambachtelijke producenten. Natuurlijk wordt er gekookt aan de hand van het seizoen. Jasper Udink ten Cate zorgt voor een ‘smaakmakende eetbeleving’. Dat is geen loze kreet, volgens medewerker Eva de Vré. ,,Bij een groep speelt Jasper in op het gevoel en de persoonlijke verhalen van zijn gasten. Hij zoekt altijd naar de beleving. Dat doet hij heel mooi.’’

Het Smaakmuseum is bedoeld voor iedereen, voor jong en oud. Biologen vinden het interessant om oude rassen bij elkaar te zien. En de horeca kan er inspiratie opdoen. Jasper: ,,Als kok word ik hier blij van, want een oneindig aantal pure smaken ligt hier voor het oprapen. Restaurants die op de groentetrend inspelen, komen hier wel aan hun trekken.’’

Koken in de museumtuin. ©Anna Schouten

De museumtuin sluit op 2 oktober en opent in het voorjaar van 2017 met nieuwe smaken. Het Smaakmuseum blijft. Want Jasper Udink ten Cate wil onder de noemer Smaakmuseum On Tour op locatie opereren. ,,Verhalen vertellen, mensen laten proeven en lekkere hapjes serveren. Het is dus eigenlijk een interactief en rondreizend museum, dat educatief infotainment biedt.’’

©Rogier Boogaard

Jasper kan het mooi zeggen. En als alles doorgaat, staat de culinaire alleskunner volgend jaar in het Mauritshuis in Den Haag voor een gezelschap de maaltijden op de omringende schilderijen na te koken.

De museumtuin is nog tot en met 2 oktober geopend, alleen op vrijdag, zaterdag en zondag. De activiteiten bestaan uit een rondleiding, een lunch en diner voor zowel particuliere als zakelijke partijen. Ook kinderen zijn welkom. Reserveren is noodzakelijk, want de laatste 
weken loopt het storm.