De bok is weer los

 
Vandaag, de eerste maandag van oktober, gaat officieel het bockbierseizoen van start en mag dat mooie, heerlijke roodbruine vocht weer geschonken worden. Tientallen bockbieren zijn verkrijgbaar in horeca en retail, tal van initiatieven komen eruit voort. Van thema-avonden in cafés en bockbiermenu’s in restaurants tot bockbierfestivals en bockbieroptochten. Of zo snel mogelijk een parcours afleggen met zovéél mogelijk bockbier!

Het verhaal

Het verhaal is zo oud als wat, en wordt elk jaar weer opnieuw verteld. De naam bockbier zou ontstaan zijn aan het begin van de 17e eeuw in Beieren, en zou een verbastering zijn van Einbecker bier. De naamgeving zou ook te maken kunnen hebben met de Germaanse god Donar (soms afgebeeld als half mens, half bok) die op een bokkenwagen langs de hemel rijdt en tegelijkertijd de vruchtbaarheid symboliseert. De nieuwe gerst- of tarweoogst werd gevierd met het zojuist bereide nieuwe bier: bockbier dus.

In Duitsland staat bockbier voor een wat zwaarder bier van goede kwaliteit, en is vaak het hele jaar verkrijgbaar. In München en omgeving bestaat nog de traditie van bockbier dat als vloeibaar brood in de vastentijd gedronken werd. Bockbiernamen in deze categorie eindigen vaak op –ator en verwijzen naar een heilige.
In ons land is bockbier (of bokbier, want de schrijfwijze is merkspecifiek) een sterk seizoensbier. Herfstbock is een bitterzoet roodbruin bier met een alcoholpercentage van 6,5%, dat van oktober tot februari verkrijgbaar is. Bockbier in deze traditie is typisch Nederlands, en was jarenlang het enige speciaalbier dat in het hele land gedronken werd.

Oorspronkelijk zijn bockbieren ondergistend, maar de laatste jaren zijn er in Nederland meer en meer bovengistende bockbieren bijgekomen. In het voorjaar wordt ook bockbier verkocht, dat meestal blond of amberkleurig is en lentebock of meibock wordt genoemd.
Het magazine Bier! heeft net een prachtige special uitgegeven waarin alle mythes, verhalen en achtergronden over bockbier beschreven zijn.
  

De promotie

De officiële aftrap van het Bockbier-seizoen 2014 is vanmiddag om half 4 bij Hoeve Kromwijk in Zoetermeer, waarbij ook de Nederlandse brouwmeesters aanwezig zijn. De genodigden genieten van de nieuwste bockbieren in combinatie met vijf mooie en passende gerechten.  

Op initiatief van de brouwers is de site Beleef Bockbier in het leven geroepen. Ondernemers die in hun zaak ‘iets’ met bockbier en spijs doen, kunnen hun activiteit aanmelden, waarna deze op de digitale landkaart wordt geplaatst. Geïnteresseerde consumenten en bierliefhebbers zien zo in één oogopslag waar in hun regio het bockbier te proeven is. De horecaondernemers mogen meteen de titel Bockbierambassadeur 2014 voeren.

In 2013 ging deze eretitel naar Meesterkok Angélique Schmeinck. Zij ontwikkelde een Bockbier-Mindmap, met daarop de juiste bockbier-spijs combinaties. Een inspiratiebron en een effectief hulpmiddel onder de noemer De Smaakvrienden van Bockbier. Angélique Schmeinck: “Bockbier bezit alle smaaktonen van bitter, zoet en zuur. Iedereen weet dat bockbier lekker is bij aardse groente, wild, stoofvlees en chocola. Een unieke smaakcombinatie geeft bockbier met bijvoorbeeld oester, rode biet, passievrucht, steranijs en blauwschimmelkaas.’’

Nederland kent op dit moment circa 225 brouwerijen. Op deze pagina staan bijna alle 90 bockbieren dit jaar in ons land verkrijgbaar.

Maar er zijn meer partijen die de bokbieren verzamelen. Bokbier.nl (zij schrijven bok in plaats van bock) zegt de verzamelsite van alle in Nederland beschikbare bokbieren te zijn. Ook deze website is bijzonder informatief. Onder meer wordt uitgelegd wat het verschil is tussen laaggegiste en hooggegiste bieren, spontaan gistende bieren en bieren van gemengde gisting. Ook wordt het brouwproces uitgebreid belicht.

De retro-bok

 

Elke zichzelf respecterende bierbrouwerij heeft z’n eigen bokbier, en elk jaar verschijnt er wel ergens een nieuwe variant. Zoals nu het Bavaria Bok Bier in retro-design. Het flesje en de pul van 20 centiliter zijn een knipoog naar de pul uit 1936. Bavaria Bok Bier is 100% natuurlijk, heeft de typische karamelsmaak en bevat 6,5% alcohol. In de horeca is deze bok niet alleen in fles, maar ook op tap te verkrijgen. Bok Bier vervangt hiermee de Hooghe Bock van Bavaria. De sixpack ligt in de supermarkten.

Het Bokkenollen

 

Van de tientallen activiteiten rondom het bokbier, noem ik hier het Bokkenollen, alleen al vanwege de originele naam. Het WK Bokkenollen vindt plaats op 11 en 12 oktober in het Noord-Limburgse Griendtsveen. Bokkenollen is een samentrekking van bokken en hollen. Het gebeurt in teamverband; twee lopers onder begeleiding van een coach starten met een dienblad met een flesje bokbier en vier gevulde glazen. Ze leggen een parcours af ter lengte van ongeveer een kilometer en proberen zo snel mogelijk zo veel mogelijk bokbier naar de finish te brengen. Het parcours is voorzien van spectaculaire hindernissen waaronder een klimkoker, een moddersloot, een tandemwaterfiets, een waterglijbaan en amfibiebadkuipen over het kanaal. De snelste tijd en het gewicht van het teruggebrachte bokbier bepalen de uiteindelijke klassering. Het Bokkenollen is een ware happening waar het bokbier rijkelijk vloeit.Ter afsluiting is er een groot feest in de tent op het water.

 

Het festival

 

Voor de 37e keer alweer wordt het bekendste en grootste bierfestival van Nederland gehouden: het PINT Bokbierfestival, en wel op 24, 25 en 26 oktober.
Begonnen in een Amsterdams café is het inmiddels uitgegroeid tot een evenement waar zo'n 10.000 bezoekers op af komen. Zoals altijd is vrijwel het hele assortiment aan Nederlandse bokbieren te proeven, uiteraard van het vat. En dat alles met de gezelligheid van live muziek in een aparte zaal, en niet te vergeten een prima sfeer in de Beurs van Berlage te Amsterdam.