Uitgestelde koffie: hét foodwoord van 2013

‘Taal is zeg maar echt mijn ding’ is de titel van het grappige taalboek van Paulien Cornelisse. En die titel slaat ook helemaal op mij. Ik ben dol op nieuwe woorden. Mijn oog viel op ‘uitgestelde koffie’ als winnaar van de foodlingo-wedstrijd. Prachtige term, en nog sociaal ook!

Voor de vijfde maal kozen de culinaire websites Talkin’Food en Zestz het foodlingo en fauxlingo van het jaar. Hét foodbuzzwoord van 2013 is uitgestelde koffie. Taughetti krijgt de titel fauxlingo. De redacties kozen uit allerlei bijzondere, leuke, originele en innovatieve begrippen. Een kleine greep uit hun verzameling 2013.

Suspended coffee, uitgestelde koffie dus, kwam razendsnel op via Facebook. Het kleine gebaar ten opzichte van de minderbedeelde medemens sprak velen aan. Bestel een kop koffie (of wat dan ook) voor jezelf en reken er twee af. De horecaondernemer biedt vervolgens het bakkie troost aan degene aan die het ’t hardst nodig heeft.

2012 gaf al de voorzet tot dit sociale eet-drink-initiatief. En er zijn er meer. De gemeente Arnhem laat bijstandsgerechtigden zelf groenten verbouwen in zogenaamde minimatuinen. Ook kwam er het geefcafé, waar de klant bepaalt hoeveel en waarmee hij betaalt: geld, of bij gebrek daaraan, tijd. Deze initiatieven verwoorden de tijdgeest en passen helemaal in de participatiemaatschappij, ook zo'n term die in 2013 geïntroduceerd werd. Het kreeg de titel Woord van het Jaar van Genootschap Onze Taal, en is het Vaagste Woord volgens Vaagtaal.

2013 is ook het jaar van de broodbuik (een opgezwollen buik als gevolg van tarweconsumptie, tevens de naam van de bestseller van cardioloog William Davis), voedselzandloper (het spraakmakende boek dat vele diëten en voedingsmythen doorprikt, een nieuw model dat een alternatief wil bieden voor de schijf van vijf en de voedseldriehoek).

En niet te vergeten de kweekburger (hamburger van kweekvlees, dat in een laboratorium direct uit stamcellen is gekweekt). Het DNA-restaurant zou gerechten maken op basis van menselijk DNA. De ‘genboosters met geknipt DNA’ die het restaurant ging serveren, zouden mensen vitaler, intelligenter en energieker maken. Het bleek een grap van Moshik Roth, de tweesterrenkok van &Samhoud in Amsterdam die bekend staat om zijn innovatieve kooktechnieken.

In 2013 maakten we verder kennis met: de plasticariër (iemand die uit milieu- en gezondheidsoverwegingen elk gebruik van plastic mijdt), met de huisjager (privéjager die op bestelling van restaurants op wild jaagt; passend in het rijtje huisbier, huiswijn, huisworst, huiswildplukker), en de bojo (populair voor Beaujolais-wijn).

Thanksgivukkah is het samenvallen van het christelijke Thanksgiving en het joods Chanoeka. Dat gebeurde in 2013, daarvoor voor het laatst in 1888 en is pas over 80.000 jaar opnieuw aan de orde. Thanksgivukkah was een enorme hype in de VS, en dook ook regelmatig op in de joodse pers in Nederland.

Samentrekkingen

Dan is er het fenomeen van de samentrekkingen: twee bestaande foodlingi worden op creatieve wijze versmolten tot een nieuwe culinaire term. Dé foodhype van 2013 is de cronut: een combinatie van een klassieke Franse croissant en een Amerikaanse donut, afgetopt met een mierzoete laag glazuur. De cronut is inmiddels o.a. verkrijgbaar bij Albert Heijn. De bedenker van deze rage is chef Dominique Ansel van de gelijknamige patisserie in Soho, New York.


In datzelfde rijtje past de anchodina (sardine bereid op de wijze van ansjovis, Spaanse vinding), haloodie (halal foodie) en swapignon (samentrekking van het Engelse woord ‘swap’ – dat inruilen betekent – en champignon: door een deel van het vlees te vervangen door fijngesneden champignons voeg je een extra portie groente aan maaltijden toe).

Het fauxlingo-woord 2013, het woord dat ‘het meest jeukt’, zoals de jury zegt, is taughetti. Taughetti ontstaat als je in een gerecht de spaghetti vervangt door taugé. De nieuwe foodtrend was dit jaar o.a. te vinden op de Nijmeegse Vierdaagse. Taugéproducent Evers Specials kwam met de koolhydraatvrije variant van pasta in een heuse foodcart naar het evenement toe.

Niet alleen een jeukende samentrekking, die taughetti, stelt Marjan Ippel, maar ook een knap staaltje marketing, want het betreft hier de old school taugé, zoals deze al sinds pakweg de jaren zeventig in de Nederlandse groenteschappen ligt. Het enige verschil is dat de knapperige bonenscheuten ditmaal niet als groente worden vermarkt, maar als koolhydratenvervangers.

Foodtrendanalist Marjan Ippel verklaart wekelijks op Zestz.nl zo’n trendwoord, dat zij foodlingo noemt. Samen met hoofdredacteur Ronald de Nijs kiest zij bovendien jaarlijks welk nieuw foodlingo het best de tijdgeest verwoordt en welk een ‘faux pas’ maakt. Dit jaar kregen zij hulp van gastjurylid Marcus Polman, auteur van Het Perfecte Varken.

Meer foodlingo en fauxlingo? Deze maand verschijnt de eerste Foodlingo Bijbel van Marjan Ippel. De uitgave kost €19,95. ISBN 978-94-91086-00-7